Πίνακας περιεχομένων
Μια ιστορική βραδιά όπου ο μύθος συναντά την επιστήμη
Η αίθουσα «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων πλημμύρισε από συγκίνηση, υπερηφάνεια και ιστορική βαρύτητα το βράδυ της 9ης Νοεμβρίου 2025.
Η Ιθάκη, το νησί-σύμβολο της επιστροφής, ταξίδεψε στην καρδιά της πρωτεύουσας για να αποκαλύψει ένα γεγονός που επαναπροσδιορίζει την πολιτιστική της ταυτότητα:
την επίσημη ταύτιση της Σχολής του Ομήρου στην Εξωγή με το αρχαίο “Οδυσσείον της Ιθάκης”, το ιερό αφιερωμένο στον Οδυσσέα.
Η εκδήλωση, συνδιοργάνωση του Δήμου Ιθάκης και της Ένωσης των Απανταχού Ιθακησίων, σε συνεργασία με το Κέντρο Οδυσσειακών Σπουδών και τον Σύλλογο Ιθακησίων Πάτρας, αποτέλεσε μια βραδιά όπου ο μύθος συναντήθηκε με την επιστήμη — και η επιστήμη έδωσε φωνή στον μύθο.
Οι Παρευρισκόμενοι – Ένα κοινό που ενώθηκε με υπερηφάνεια
Η αίθουσα “Αντώνης Τρίτσης” ήταν κατάμεστη, σε μια βραδιά όπου συγκεντρώθηκαν πλήθος Ιθακησίων από όλη την Ελλάδα, μέλη της διασποράς, πανεπιστημιακοί, πολιτικοί και καλλιτέχνες.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους:
- Ο βουλευτής κ. Παύλος Γερουλάνος
- Ο πρώην Δήμαρχος Αθηναίων κ. Γιώργος Καμίνης
- Ο Δήμαρχος Ιθάκης κ. Διονύσης Στανίτσας
- Η κα Θεοδώρα Καχρίλα, Πρόεδρος της Ένωσης Απανταχού Ιθακησίων
- Ο κ. Γιάννης Καραντζής, Πρόεδρος του Συλλόγου Ιθακησίων Πάτρας
- Ο καθ. Μενέλαος Χριστόπουλος, Πρόεδρος του Κέντρου Οδυσσειακών Σπουδών
- Ο καθ. Γιάννης Λώλος και η αρχαιολόγος Χριστίνα Μαραμπέα
- Πλήθος Ιθακησίων απο όλη την Ελλάδα
Η συμμετοχή όλων επιβεβαίωσε πως η Ιθάκη δεν είναι απλώς ένας τόπος, αλλά μια ιδέα που ενώνει τους ανθρώπους μέσα στον χρόνο.
Η Παρουσίαση – Η φωνή της Ιθάκης στην καρδιά της Αθήνας
Η εκδήλωση ξεκίνησε με την κα Θεοδώρα Καχρίλα, Πρόεδρο της Ένωσης Απανταχού Ιθακησίων, η οποία με λόγια που συγκίνησαν το κοινό τόνισε τη σημασία της ημέρας για τη διασπορά:
«Η Ιθάκη δεν είναι απλώς ένας τόπος· είναι μια ψυχή που μας ακολουθεί όπου κι αν ζούμε.
Για εμάς, τους Ιθακήσιους της διασποράς, η σημερινή μέρα είναι γιορτή.
Ο Οδυσσέας επιστρέφει όχι μόνο στην πατρίδα του, αλλά και στην καρδιά όλων μας.»
Ακολούθησε ο κ. Γιάννης Καραντζής, Πρόεδρος του Συλλόγου Ιθακησίων Πάτρας, ο οποίος με ζεστό και στοχαστικό λόγο αναφέρθηκε στη δύναμη της ρίζας και της ενότητας των Ιθακησίων:
«Η Ιθάκη είναι η ρίζα που μας κρατά όλους συνδεδεμένους. Ο Οδυσσέας είναι ο καθρέφτης της ψυχής μας – η επιμονή, η πίστη και η αγάπη για τον τόπο.Η Ιθάκη δεν έπαψε ποτέ να εμπνέει· ακόμη και σήμερα, δείχνει σε όλους τι σημαίνει να επιστρέφεις.»
Έπειτα, τον λόγο πήρε ο Δήμαρχος Ιθάκης, κ. Διονύσης Στανίτσας, ο οποίος υπογράμμισε πως η επιστημονική επιβεβαίωση του Οδυσσείου αποτελεί εθνική και πολιτιστική δικαίωση:
«Η Ιθάκη δεν είναι μόνο προορισμός· είναι σύμβολο. Σήμερα, η επιστήμη επιβεβαιώνει αυτό που οι ψυχές μας γνώριζαν πάντα. Η αλήθεια του Οδυσσέα επιστρέφει στο φως και η Ιθάκη παίρνει τη θέση που της αξίζει στην ιστορία.»
Κλείνοντας, ο καθηγητής Μενέλαος Χριστόπουλος, Πρόεδρος του Κέντρου Οδυσσειακών Σπουδών, πρόσθεσε τη φιλοσοφική διάσταση του ευρήματος:
«Το Οδυσσείον δεν είναι απλώς αρχαιολογικό εύρημα· είναι αποκάλυψη ψυχής. Είναι η στιγμή που ο άνθρωπος συμφιλιώνεται με το παρελθόν του, θυμάται ποιος είναι και συνεχίζει με φως. Η Ιθάκη δεν είναι τόπος· είναι κάλεσμα επιστροφής στην ουσία του ανθρώπου.»
Η Επιστημονική Ανακοίνωση – Όταν η Ιστορία παίρνει μορφή
Την επίσημη παρουσίαση των αποτελεσμάτων έκαναν οι αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ο καθηγητής Γιάννης Λώλος και η αρχαιολόγος Χριστίνα Μαραμπέα, οι οποίοι παρουσίασαν τα συμπεράσματα μιας επταετούς ερευνητικής πορείας (2018–2025) στη Σχολή του Ομήρου στην Εξωγή.
Τα ευρήματα, όπως εξήγησαν, ταυτίζουν πλέον με βεβαιότητα τη θέση με το Οδυσσείον της Ιθάκης, το αρχαίο ιερό αφιερωμένο στον Οδυσσέα.
Ανάμεσα στα ευρήματα:
- Επιγραφές με το όνομα “ΟΔΥΣΣΕΩΣ” και “ΟΔΥΣΣΕΙ” σε λίθους, κεραμικά και αναθήματα.
- Ιερά βάθρα, βωμοί και τελετουργικά σκαλοπάτια, που αποδεικνύουν οργανωμένο λατρευτικό χώρο.
- Αναθήματα και ειδώλια που μαρτυρούν συνέχεια λατρείας από τη Μυκηναϊκή ως τη Ρωμαϊκή εποχή.
- Αρχιτεκτονικά στοιχεία μοναδικά για τα Ιόνια Νησιά, που συνδέονται με την πρώιμη ηρωολατρία του Οδυσσέα.
«Η Ιθάκη παύει να ανήκει μόνο στη μυθολογία. Αποκτά τη θέση της στην ιστορική πραγματικότητα»,
δήλωσε ο καθ. Λώλος,
ενώ η κα Μαραμπέα πρόσθεσε:«Στη Σχολή του Ομήρου δεν βρήκαμε μόνο αρχαιότητες· βρήκαμε την ψυχή της Ιθάκης.»
Η Σημασία για την Ιθάκη και το Μέλλον των Ανασκαφών
Η αποκάλυψη του Οδυσσείου σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας εποχής για την Ιθάκη – μιας εποχής όπου ο μύθος αποκτά φωνή και η ιστορία αποκτά ρίζες.
Το νησί αναδεικνύεται πλέον ως παγκόσμιος τόπος πολιτιστικής αναφοράς, ένας ζωντανός πυρήνας έρευνας, μνήμης και πνευματικότητας.
Ο ουσιαστικότερος στόχος, όπως τόνισαν οι επιστήμονες, είναι η συνέχιση των ανασκαφών για την πλήρη αποκάλυψη και τεκμηρίωση του ιερού συγκροτήματος, που θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της σύγχρονης ελληνικής αρχαιολογίας.
Τα επόμενα βήματα:
- Υπάρχει ανάγκη να συνεχιστούν οι ανασκαφές στην Εξωγή για να αποκαλυφθεί το πλήρες αρχιτεκτονικό σύνολο.
- Προβλέπεται αναστήλωση των σωζόμενων τμημάτων και δημιουργία επισκέψιμου αρχαιολογικού πάρκου.
- Προγραμματίζεται η ίδρυση του Οδυσσειακού Κέντρου, που θα στεγάσει το ψηφιοποιημένο ταξίδι του Οδυσσέα στην Ιθάκη και θα λειτουργήσει ως κόμβος πολιτισμού και εκπαίδευσης.
Συμπέρασμα
Η αναγνώριση του “Οδυσσείου της Ιθάκης” αποτελεί σημαντικό ορόσημο για την ελληνική αρχαιολογία και τη σύγχρονη πολιτιστική αυτότητα του νησιού της Ιθάκης. Το έργο “Σχολή Ομήρου 2018–2025” αναδεικνύει την Ιθάκη ως παγκόσμιο πυρήνα πολιτισμού και μνήμης, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει την προοπτική για περαιτέρω έρευνα και πολιτιστικό τουρισμό.
