Το Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης επιστρέφει θριαμβευτικά- Ένα νέο κεφάλαιο πολιτισμού και έμπνευσης στο Ιόνιο

Το Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης επιστρέφει, αναβιώνοντας έναν θεσμό που σφράγισε τον πολιτισμό της Ιθάκης και άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στα φεστιβάλ των Ιονίων Νήσων.

Ένας θεσμός που συνδέει το παρελθόν με το παρόν και αναδεικνύει το νησί ως σημείο συνάντησης πολιτισμού, ιστορίας και δημιουργίας.

1. Οι Ρίζες του Οράματος

Το φεστιβάλ γεννήθηκε το 1975, υπό την δημαρχία του κου Σπύρου Αρσένη, που πίστεψε βαθιά πως «ο πολιτισμός είναι η σημαντικότερη επένδυση» (πηγή: Εφημερίδα “Αυγή”)

Ο κος Αρσένης οραματίστηκε έναν θεσμό που θα έφερνε το θέατρο στην άκρη του Ιονίου, δημιουργώντας έναν ζωντανό διάλογο ανάμεσα στους καλλιτέχνες και τους κατοίκους του νησιού.
Στην πρώτη διοργάνωση του 1975, παρουσιάστηκαν έργα νέων θεατρικών ομάδων, ενώ σταδιακά το φεστιβάλ απέκτησε πανελλήνια φήμη, φιλοξενώντας σημαντικούς δημιουργούς όπως τον Κάρολο Κουν, τον Μάνο Κατράκη και τον Ευγένιο Ιονέσκο. ((πηγή: cnn.gr).

Για πάνω από δύο δεκαετίες (1975–1996), το φεστιβάλ αποτέλεσε πυρήνα πολιτισμού και σημείο αναφοράς για τα Επτάνησα. Οι αυλές των σχολείων, τα προαύλια των εκκλησιών και τα πέτρινα σοκάκια του νησιού μετατράπηκαν σε σκηνές θεατρικής έκφρασης.

«Η Ιθάκη δεν ήταν ποτέ απομονωμένη· ήταν πάντα τόπος πνευματικής δύναμης»,
— Σπύρος Αρσένης, (πηγή: συνέντευξη στο Postmodern).

2. Η Χρυσή Εποχή του Θεάτρου στην Ιθάκη (1975–1996)

Για πάνω από δύο δεκαετίες, το Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης φιλοξένησε κορυφαίους Έλληνες και ξένους δημιουργούς, καθώς και νέους καλλιτέχνες που αργότερα αναδείχθηκαν στο εθνικό προσκήνιο.

Ανάμεσα σε αυτούς:

• Άννα Συνοδινού, που παρουσίασε την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή.
• Μάνος Κατράκης, σε δραματοποιημένες απαγγελίες ποιημάτων του Σεφέρη.
• Κάρολος Κουν και το Θέατρο Τέχνης, με έργα του Μπρεχτ και του Τσέχωφ.
• Νικήτας Τσακίρογλου και Μάγια Λυμπεροπούλου, σε πειραματικές παραγωγές νέων συγγραφέων.
• Δήμητρα Χατούπη και Νένα Μεντή, που έκαναν τότε τις πρώτες τους εμφανίσεις εκτός Αθηνών. (Πηγή: Postmodern).

Στα χρόνια εκείνα, στην Ιθάκη παρουσιάστηκα παραστάσεις όπως:

• «Η Αυλή των Θαυμάτων» (Ι. Καμπανέλλη)
• «Ο Καπετάν Μιχάλης» (Ν. Καζαντζάκη)
• «Ο Καραγκιόζης Δικτάτωρ» του Σπαθάρη
  και συνδέθηκαν άρρηκτα με την ιστορία του φεστιβάλ. (Πηγή: SDG17 Greece – 21 Χρόνια Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης).

3. Τα μετέπειτα χρόνια

Μετά το 1998, το φεστιβάλ πέρασε σε περίοδο αδράνειας. Παρ’ όλα αυτά, οι αναμνήσεις των διοργανώσεων και η επιρροή του θεσμού έμειναν ζωντανές.
Η συλλογή φωτογραφιών, προγραμμάτων και αρχειακού υλικού συγκεντρώθηκε σε ένα τιμητικό λεύκωμα — «21 Χρόνια Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης (1975–1996)», ένα πολύτιμο πολιτιστικό τεκμήριο που φυλάσσεται στο νησί. (Πηγή: SDG17 Greece – 21 Χρόνια Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης).

4. Η Αναγέννηση

Το 2022, o Δήμος Ιθάκης σε συνεργασία με την κα Αθηνά Αρσένη, θεατρολόγος, σκηνοθέτις σε συνεργασία με τον κο Κώστα Γάκη, ηθοποιό και σκηνοθέτη, πρότειναν στον Δήμο Ιθάκης την αναβίωση του Θεατρικού Φεστιβάλ (πηγή: CNN Greece).

Η αναβίωση του Θεατρικού Φεστιβάλ Ιθάκης δεν θα ήταν εφικτή χωρίς την αποφασιστική συμβολή του Δήμου Ιθάκης και του Δημάρχου Διονύσιου Στανίτσα, ο οποίος από την αρχή της θητείας του έθεσε ως στρατηγικό στόχο την ενίσχυση του πολιτισμού και του πολιτιστικού τουρισμού του νησιού. Ο κος Στανίτσας, αντιλαμβανόμενος τη βαθιά ιστορική και κοινωνική αξία του φεστιβάλ, υποστήριξε ενεργά την ιδέα της επαναλειτουργίας του θεσμού ως πυρήνα πολιτιστικής ταυτότητας και οικονομικής ανάπτυξης για την Ιθάκη.

Μέσα από τη στενή συνεργασία του Δήμου με καλλιτεχνικούς φορείς, θεατρολόγους και σκηνοθέτες, ο Δήμαρχος διευκόλυνε τον επανασχεδιασμό της δομής του φεστιβάλ, δημιουργώντας τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να σταθεί ξανά στα πόδια του. Παράλληλα, ο Δήμος ενέταξε το φεστιβάλ στο ευρύτερο σχέδιο προβολής της Ιθάκης ως προορισμού πολιτιστικού τουρισμού, συνδέοντας το θέατρο με την τοπική παράδοση, τη φιλοξενία και τη φυσική ομορφιά του νησιού.

Η δημοτική υποστήριξη υπήρξε καθοριστική: παραχωρήθηκαν χώροι, βελτιώθηκαν υποδομές, εξασφαλίστηκε τεχνική και οργανωτική βοήθεια (logistics), ενώ ο Δήμος στάθηκε αρωγός σε κάθε στάδιο της αναδιοργάνωσης. Αυτή η θεσμική στήριξη έδωσε στο φεστιβάλ σταθερό υπόβαθρο, μετατρέποντάς το από μια καλλιτεχνική πρωτοβουλία σε κοινό εγχείρημα Δήμου, καλλιτεχνών και τοπικής κοινωνίας.

Η δημοτική αρχή υιοθέτησε τη φιλοσοφία ότι το φεστιβάλ δεν είναι απλώς πολιτιστικό γεγονός, αλλά ο καθρέφτης της δημιουργικής ψυχής της Ιθάκης. Σήμερα, χάρη σε αυτή τη συνεργασία, το Θεατρικό Φεστιβάλ έχει αποκτήσει θεσμική σταθερότητα, καλλιτεχνικό προγραμματισμό και διεθνή αναγνωρισιμότητα, λειτουργώντας ως ζωντανό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να συνδυάσει πολιτισμό και ανάπτυξη.

5. Η νέα εποχή

Η νέα εποχή του φεστιβάλ διατηρεί τον πυρήνα του παλιού οράματος, αλλά φέρνει μια σύγχρονη, δημιουργική πνοή.
Με θεματικές που συνομιλούν με το σήμερα, εκπαιδευτικά εργαστήρια, διαγωνιστικά δρώμενα και συνεργασίες με σχολές θεάτρου, ο θεσμός επιστρέφει πιο ώριμος και πιο ανοιχτός από ποτέ.

Η νέα μορφή του φεστιβάλ ακολουθεί τριμερή δομή:

1. ΣΚΗΝΗ (Stage): Παραστάσεις επαγγελματικών θιάσων.
2. ΑΥΛΑΙΑ (Διαγωνιστικό): Θεατρικά ντουέτα, νέοι καλλιτέχνες, σπουδαστές.
3. ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ (Workshops): Εκπαιδευτικά σεμινάρια, βιωματικά εργαστήρια, δράσεις θεατρικής μάσκας. (Πηγή: Festival Ithaki)

Η φετινή διοργάνωση, με τίτλο «Ο Ήρωας και ο Αντι-Ήρωας», διεξάγεται 29 Σεπτεμβρίου – 5 Οκτωβρίου 2025 σε Βαθύ, Κιόνι και Σταυρό, με ελεύθερη είσοδο σε όλες τις εκδηλώσεις (πηγή: LiFO).

Σύμφωνα με δηλώσεις της Αθηνάς Αρσένη στο CultureNow.gr, στόχος του φεστιβάλ είναι «να δώσει απάντηση στον παραλογισμό της σύγχρονης κοινωνίας, μέσω της τέχνης, του διαλόγου και της συμμετοχής».

6. Παραστάσεις και Εκδηλώσεις του 2025

Το Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης 2025 φιλοξένησε εντυπωσιακές παραγωγές που συνδυάζουν παράδοση και σύγχρονη ματιά:

• «Τα Τετράδια της Ανζέλ Κουρτιάν» – Χριστίνα Αλεξανιάν
• «Η Ευθαλία του Γαλατά» – Θωμάς Κοροβίνης με Νικολέτα Βλαβιανού και Τζένη Παπαδημάτου
• «Σαρμαντζά» – Κωνσταντίνος Δομηνίκ
• «Σώμα Μήδεια» – Ζ. Δ. Αϊναλής σε σκηνοθεσία Σάββα Στρούμπου
• «Anna & Margot» – Κωνσταντίνα Ράικου (παράσταση για εφήβους εμπνευσμένη από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ), (πηγές: Festival Ithaki, Palcoscenico.gr, Kanaliena.gr)

Παράλληλα, φιλοξενούνται εργαστήρια υποκριτικής και σκηνοθεσίας υπό τον Κώστα Γάκη, καθώς και δράσεις video-art όπως το «A Pig is Never a Pig» του Ιθακήσιου εικαστικού και περφόρμερ, κου Πάνου Σκλαβενίτη (πηγή: Festival Ithaki)

7. Ο Πολιτισμός ως Μοχλός Τουριστικής Ανάπτυξης

Η αναβίωση του φεστιβάλ έχει βαθύτερη διάσταση: αποτελεί τουριστική επένδυση ως πυλώνας πολιτιστικού τουρισμού.
Οι παραστάσεις, τα εργαστήρια και οι εκδηλώσεις προσελκύουν επισκέπτες όλο τον χρόνο, ενισχύοντας την τοπική οικονομία και αναδεικνύοντας την Ιθάκη ως προορισμό τεσσάρων εποχών, όπου η τέχνη συναντά τη φύση και το φως του Ιονίου γίνεται σκηνή (Πηγή: CNN Greece).

8. Η Κληρονομιά και το Μέλλον

Το Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης παραμένει σημείο συνάντησης γενεών.
Από τους θρύλους του ελληνικού θεάτρου έως τους νέους ηθοποιούς που σήμερα βρίσκουν βήμα, το φεστιβάλ συνεχίζει να εμπνέει και να αναδεικνύει φωνές.

Πηγές & Αναφορές

1. CNN Greece – Η αναβίωση ενός ιστορικού φεστιβάλ στην Ιθάκη
2. CNN Greece – Η αναβίωση του θεσμού από την Αθηνά Αρσένη και τον Κώστα Γάκη
3. LiFO – Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης 2025
4. CultureNow – Συνέντευξη Αθηνάς Αρσένη
5. SDG17 Greece – 21 Χρόνια Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης
6. Αυγή – Ο Πολιτισμός είναι η σημαντικότερη επένδυση
7. Postmodern – Ο Σπύρος Αρσένης για την Ιθάκη
8. Festival Ithaki – Επίσημη Ιστοσελίδα
9. Palcoscenico.gr – 4ο Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης
10. Kanaliena.gr – Τίτλοι τέλους για το Φεστιβάλ 2025

Αρθρογραφει:

.